De rol van Zhineng Qigong in de principes van Yangsheng

De rol van Zhineng Qigong in de principes van Yangsheng

Yangsheng betekent letterlijk: het voeden van het leven. De principes van Yangsheng zijn afkomstig uit het gedachtegoed van verschillende filosofieën, zoals met name het Daoïsme, het Confucianisme en het Boeddhisme. De belangrijkste pijler is: leven volgens de weg van de natuur. Dus leven in balans met alles wat is. Het doel van leven volgens Yangsheng is om gezond en vitaal oud te worden of te blijven, zowel fysiek als mentaal-emotioneel, met harmonie tussen mens en natuur. De belangrijkste aspecten binnen Yangsheng zijn voeding, beweging, bewustzijn en emoties, en slaap. Al deze aspecten beïnvloeden elkaar continu, dus een levensstijl met de juiste aandacht voor al deze aspecten heeft de grootste voorkeur. En daar ontstaat meteen de grote gemene deler: Zhineng Qigong.

Wat is Zhineng Qigong?
Qi beschrijven we vaak kortweg als (levens)energie, maar feitelijk is Qi de basis van alle materie, leven en leegte in het Universum. Qi is er altijd en overal, Qi stroomt en verbindt, Qi transformeert en voedt. Gong betekent: met aandacht en discipline werken. Dus Qigong betekent kortweg: werken met energie. Zhi betekent wijsheid en neng betekent vaardigheden. Zhineng Qigong zou je dus als volgt kunnen beschrijven: Door met aandacht te werken aan je levensenergie, ontwikkel je vaardigheden en wijsheid. Zhineng Qigong wordt ook wel de ‘intelligente’ Qigongvorm genoemd.

De kunst van Qigong is om lichaam en bewustzijn als een eenheid te laten samenwerken. Dit gebeurt door het creëren van een optimale Qistroom, die door langzame beweging en het focussen van ons bewustzijn tot stand komt. Deze optimale Qistroom in het lichaam staat aan de basis van leven, gezondheid en vitaliteit. Betekent dit misschien dat Zhineng Qigong de belangrijkste pijler van Yangsheng is? Dit is een mooie gedachte om verder uit te werken.

Laten we kijken naar voeding. Qi voedt. Bij Qigong voeden we ons letterlijk met de onuitputtelijke Qi van het universum, de Qi van waaruit we zijn ontstaan. We vullen ons hele systeem met de originele energie waar het lichaam uit is opgebouwd. Voedsel dat we laten groeien op aarde en vervolgens opeten, wordt in ons maag-miltorgaansysteem terug getransformeerd naar dat waaruit het ontstaan is; Qi in de originele vorm. Kan aardse voeding overbodig worden, als we ons zonder deze omweg voeden? En de universele Qi direct transformeren in de Qi, die we nodig hebben om te bestaan? Dan hebben we ook geen gedoe meer met het darmmicrobioom. Het is boeiende materie om mee te spelen. Bekijken we het vanuit een heel ander perspectief: het jezelf voeden met universele Qi, dan kan het ook een (spiritueel-emotionele) leegte opvullen.  Sommige mensen zijn gewend om die te vullen met comfort food. Dus ook als we gewoon aards blijven eten, levert Qigong een positieve bijdrage aan het aspect voeding van Yangsheng. Kortom: gezond oud worden met een dagelijkse portie verse Qi op het menu.

Nu zoomen we in op beweging, fysieke beweging. In Yangsheng is fysieke beweging onmisbaar, net als in Qigong. Bewegingen om Qi tot ons te nemen, bewegingen om onze meridianen op te rekken en te activeren, bewegen om Qi in ons lichaam te verplaatsen, bewegen om vastgeroeste Qi los te wrikken, en bewegen om onbruikbare en verouderde Qi ons lichaam te laten verlaten. Bewegen om een vrije Qistroom te creëren, waarbij ons fysieke lichaam het best functioneert. Ik denk dat Dr. Pang Ming in dit onderdeel zijn kennis van Westerse en Chinese Geneeskunde het meest heeft geïntegreerd. Ook in het mentaal-emotionele aspect, maar daar kom ik zo op. De oefeningen bij Qigong worden geleerd vanuit een Chinees perspectief: we maken de bewegingen niet op spierkracht, maar de bewegingen ontstaan vanuit de fysieke Qi, vanuit het Qireservoir in het onderste Dantian, oftewel het opslag- en distributiecentrum van Qi. Ook maken we de bewegingen voor een groot deel met de kracht van ons bewustzijn. Het valt hierbij op dat dr. Pang Ming de belangrijkste spiergroepen aanspreekt in zijn Qigongoefeningen. Spieren die met deels actieve en deels statische oefeningen uitgedaagd en versterkt worden. Wat direct resulteert in een betere stabiliteit, soepelheid en zelfredzaamheid. Beide zijn ingrediënten voor een vitaler en langer leven. Je kunt dus zeggen, dat Qigong misschien wel het hele aspect van beweging binnen Yangsheng zou kunnen behelzen.

Bewustzijn en emoties zijn een pittiger onderwerp. Het bewustzijn wordt in TCM beschreven als Shen, ofwel geest. In TCM, en dus ook Yangsheng, is de gedachte dat een rustige Shen rust in het lichaam brengt. Shen is de Keizer van ons lichaam en van onze ziel(en). Shen huist in het hart, dus een tevreden Shen geeft een tevreden hart en vice versa. Onze Shen, ons bewustzijn, is enorm krachtig en hier maken we dan ook goed gebruik van bij Qigong. In de wetenschap dat onze gedachten de meest ijle vorm van Qi zijn (informatie), zetten we deze in om onszelf fysiek en mentaal-emotioneel te versterken.

De bron van het bewustzijn (Yiyuanti), westers beschreven als ons centraal zenuwstelsel en de hersenen, heeft geen aardse realiteit nodig om ervaringen als ‘echt’ te beleven. Puur de informatie of visualisatie is genoeg om onze fysieke reacties in gang te zetten en de ervaring te doorleven. Dit werkt dus twee kanten op. Enerzijds de luxe van het inzetten van je gedachten en visualisaties om jezelf te voeden, je Qistroom in beweging te zetten, je orgaansystemen aan te zetten en te stimuleren en ga zo maar door. Anderzijds is deze informatie in negatieve vorm dan ook net zo schadelijk als fysieke schade. Bijvoorbeeld in de vorm van negatieve overtuigingen die je Shen in een depressie doen trekken, of de blokkade die in je gedachtestroom de fysieke Qistroom blokkeren en resulteren in stagnaties en pijn.
Nog een ander voorbeeld hiervan zijn de mooie foto’s van de Japanse fotograaf Emoto. Hij fotografeert o.a. water dat is blootgesteld aan positieve en negatieve gedachten van mensen. Het negatief benaderde watermolecuul is verfomfaaid en beschadigd. Het molecuul dat een liefdevolle boodschap te horen kreeg, is schitterend symmetrisch en heel. En realiseer je dan dat ons lichaam voor bijna 70% uit water bestaat…

Dus het bewustzijn is super krachtig, en Qigong benut de positieve krachten die het ons biedt. De oefeningen brengen een energetische grote schoonmaak op gang, die onnodige ballast verwijdert en ons leert hoe je te vullen met verse energie. Dit werkt mentale vitaliteit in de hand, en brengt rust in lichaam en geest. En ook gezondheid ondermijnende gedachten kunnen worden teniet gedaan door het besef van zelfhelende krachten die ons bewustzijn bezit. Je bewustzijn heb je altijd bij de hand. Kun je je lichaam niet bewegen, dan doet je bewustzijn het voor je. Soms heb je onvoldoende (gezond) voedsel voorhanden, dan voedt je bewustzijn je met getransformeerde voeding. Soms nemen emoties het over, maar dan kan je bewustzijn helderheid verschaffen. Soms houdt je bewustzijn je uit je slaap, maar dan kan het bewegen van je bewustzijn naar binnen (meditatie) je weer in slaap sussen. Zie hier de kracht van het bewustzijn in Yangsheng.

Als laatste punt van bewustzijn in het kader van Yangsheng wil ik nog noemen dat ik persoonlijk denk dat de verbinding die ons bewustzijn kan maken met het Grotere Geheel, en met anderen in het wereldwijde Qiveld, ook het gevoel van eenzaamheid bij ouderen kan doen verminderen. En ze dus gezonder en gelukkiger oud kunnen worden.
In TCM zijn emoties onlosmakelijk verbonden met het leven. In matige en milde vorm horen alle emoties in ieder mens. Bij excessieve emoties kan er schade in de orgaansystemen ontstaan, of bij schade aan een orgaansysteem kunnen excessieve emoties als symptoom optreden (iedere emotie hoort bij een ander orgaansysteem). Dus zorgdragen voor de orgaansystemen is onderdeel van Yangsheng. Dit doe je natuurlijk met behulp van goede voeding, voldoende slaap en beweging, maar zeker ook door het beoefenen van Qigong. De orgaansystemen en emoties liggen in het Middelste Dantian, het borstgebied van de mens. Dit gebied krijgt in verschillende oefeningen van Qigong aandacht en zorg, zoals in de Lift Qi Up Pour Qi Down Methode. Maar de meest verzorgende oefeningen zijn volgens mij de chantings met de mudra’s. De trillingen van klanken blijken de meest effectieve manier van het in beweging zetten van Qi, en hiermee worden orgaansystemen en dus emoties geheeld en verzorgd.

Dan als laatste verbind ik het aspect slaap aan Qigong. Inmiddels is bekend dat een goede nachtrust praktisch ten grondslag ligt aan een gezond fysiek en mentaal-emotioneel systeem. Hoewel verschillende voedingsmiddelen slaap positief en negatief kunnen beïnvloeden, denk ik wederom dat bepaalde Qigongtechnieken een krachtiger effect hebben. Dus ook hier pleit ik voor Qigong in het aspect slaap van Yangsheng. De kracht van de meditaties in Qigong maakt dat Shen rust vindt. En dat is een voorwaarde voor goede slaap. De vrije stroom van Qi door de fysieke en mentale bewegingen zijn goud voor een goede nachtrust. De bewuste focus van buiten naar diep binnenin, het stilstaan in de drukte van de dag, het voeden van je basisenergie, zodat je de nacht niet start met diepe tekorten in je Qi, en Shen niet rondspookt door je lijf, je lijf de aandacht geven die het verdient, zodat het voelt dat het rust nodig heeft: dit alles doen verschillende Qigongoefeningen met je lichaam en geest.

Conclusie: De rol van Zhineng Qigong in je leven volgens de principes van Yangsheng is volgens mij dus alles bepalend. Yangsheng = Zhineng Qigong

By Noëmi Nijsten